Phát biểu khai mạc tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Đặng Thị Bích Liên nhấn mạnh, Việt Nam là một quốc gia đang phát triển và cũng là một trong những quốc gia đang phải đối mặt với những áp lực về ô nhiễm môi trường, cũng như phải gánh chịu những thảm họa do thời tiết, thiên tai, biến đổi khí hậu gây nên với tần xuất ngày càng nhiều, cường độ ngày một tăng.

Trong nhiều năm qua, hoạt động du lịch, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của đất nước phải đối mặt với những áp lực từ ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu. Nhiều khu điểm du lịch, di tích đã trong tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hoặc đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm, nhiều lễ hội lớn luôn phải đối mặt với tình trạng quá tải về rác thải. Nhiều khu du lịch, di tích ven biển đã biến mất hoặc đứng trước nguy cơ biến mất vì biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Bên cạnh đó, môi trường văn hóa tại một số khu điểm du lịch, di tích lễ hội trên cả nước vẫn tồn tại một số hiện tượng xã hội tiêu cực như: chặt chém, trộm cắp, lừa đảo du khách, ăn xin, ăn mày làm ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh du lịch và di sản văn hóa của Việt Nam.

Toàn cảnh Hội nghị.

Trong những năm tới đây, áp lực từ ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu được dự báo là tiếp tục gia tăng sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển du lịch, bảo tồn di sản văn hóa của dân tộc. Trước tình hình này Bộ VHTTDL đã xác định phát triển du lịch, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc gắn với bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu là xu hướng tất yếu, là yêu cầu cấp thiết từ thực tiễn phát triển bền vững.

Để mục tiêu trên trở thành hiện thực, năm 2013, Bộ VHTTDL phối hợp với Bộ TNMT xây dựng và ban hành Thông tư liên tịch số 19, ngày 30/12/2013 “Hướng dẫn bảo vệ môi trường trong hoạt động du lịch, tổ chức lễ hội, bảo vệ và phát huy giá trị di tích” nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm góp phần vào việc phát triển bền vững du lịch, bảo vệ phát huy giá trị di sản văn hóa của đất nước.

Sau 4 năm thực hiện, với sự ảnh hưởng của các địa phương, chấp hành của các chủ thể có liên quan và sự quan tâm của cộng đồng… việc thực hiện Thông tư liên tịch số 19 đã đạt được những kết qủa đáng khích lệ: Nâng cao nhận thức các bên liên quan đối với công tác bảo vệ môi trường trong lĩnh vực du lịch, lễ hội, di tích; Nhân lực, kinh phí, cơ sở vật chất trang thiết bị bảo vệ môi trường được tăng cường; Công tác thanh tra, kiểm tra được chú trọng, ô nhiễm môi trường tự nhiên được giảm thiểu, môi trường xã hội nhân văn được cải thiện. Những kết quả này đã góp phần thu hút du khách, phát triển du lịch bền vững.

Những kết quả trên đã góp phần thu hút du khách, phát triển du lịch bền vững. Minh chứng rõ rệt nhất là năm 2016 lần đầu tiên Việt nam đã vượt ngưỡng 10 triệu khách quốc tế, dự kiến con số ngày trong năm 2017 đạt 13 -15 triệu khách; Di sản văn hóa trong đó bao gồm cả các lễ hội truyền thống dân tộc ngày càng được tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị… Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng xuất hiện những tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện Thông tư.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL phát biểu khai mạc Hội nghị.

Để đáp ứng yêu cầu thực tế, Bộ VHTTDL tổ chức Hội nghị - Hội thảo Sơ kết tình hình thực hiện Thông tư liên tịch số 19 lần này nhằm đánh giá tình hình thực hiện Thông tư các mặt: Sự phù hợp với văn bản này trong thực tiễn, những việc đã làm được, những mặt còn tồn tại hạn chế, tìm ra nguyên nhân của tồn tại và hạn chế, đề xuất định hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc thực hiện Thông tư, tăng cường hơn nữa công tác bảo vệ môi trường trong các hoạt động du lịch, tổ chức lễ hội, bảo vệ và phát huy giá trị di tích là việc làm cần thiết.

Thông qua diễn đàn này, Bộ VHTTDL mong muốn các cơ quan quản lý nhà nước, các đơn vị quản lý khu, điểm du lịch, các chuyên gia, doanh nghiệp trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, mô hình quản lý, đề xuất định hướng, giải pháp trong thực tiễn bảo vệ môi trường tại địa phương và cơ sở. Tăng cường đẩy mạnh công tác truyền thông, tuyên truyền Thông tư đến với các ngành, địa phương và nhân dân cả nước.

Hội nghị - Hội thảo diễn ra hết ngày 27/10, ngày mai (28/10) các đại biểu đi khảo sát thực tế tại địa phương./.

Tuấn Minh